Οι προσλήψεις των εκπαιδευτικών

Στη χώρα μας οι διαδικασίες που ακολουθούνται για την πρόσληψη των εκπαιδευτικών είναι, ο γραπτός διαγωνισμός του ΑΣΕΠ, ο κατάλογος διοριστέων, oι ανοικτές προσλήψεις, υπάρχουν και ξεχωριστές διαδικασίες με «ειδικές διατάξεις» κτλ.
Στην πολύπλοκη αυτή κατεύθυνση οι προσλήψεις γίνονται σε κεντρικό επίπεδο, σε περιφερειακό, σε νομαρχιακό επίπεδο, σε επίπεδο σχολείου. Διευρύνοντας λίγο την ακτίνα της περιγραφής βλέπουμε ότι στο μαζικό αθλητισμό οι προσλήψεις των Γυμναστών γίνονται με συνεργασία τοπικής αυτοδιοίκησης και επαρχιακού γραφείου φυσικής αγωγής κτλ.
Με λίγα λόγια μπορούμε να πούμε ότι οι διαδικασίες πρόσληψης των εκπαιδευτικών ακολουθούν ένα μεικτό και περίπλοκο σύστημα που όπως όλοι γνωρίζουμε υπολειτουργεί σε βάρος του εκπαιδευτικού και της εκπαιδευτικής διαδικασίας , όμοιό του νομίζω ότι δεν υπάρχει στην Ευρώπη. Πέραν των λόγων ουσίας (ισότητα κ.α) είναι προφανές ότι μέσα σε αυτό το ομιχλώδες τοπίο το μοναδικό που δεν υπάρχει είναι προκαθορισμένοι κανόνες . Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της πολιτικής του ραβε-ξήλωνε & αποφασίζω και διατάσσω χωρίς ιδιαίτερο βάθος σκέψης To σύστημα δεν μπορεί να προασπίσει- σεβαστεί τους παλαιότερους, δεν μπορεί να προασπίσει τους νεότερους, κτλ
Σε σχέση με το γραπτό διαγωνισμό του ΑΣΕΠ για τους εκπαιδευτικούς το συμπέρασμα που προκύπτει μετά από 10 χρόνια εφαρμογής είναι ότι στην πραγματικότητα ο διαγωνισμός είναι μια εξευτελιστική και απαράδεκτη διαδικασία που κατάφερε να απαξιώσει και να αποσυνδέσει το πτυχίο από τα επαγγελματικά δικαιώματα και να ανοίξει το δρόμο για την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων στο δημόσιο σχολείο (Από το 2002 και μετά προσλαμβάνονται κάθε σχολική χρονιά πάνω από 13.000 ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί στο δημόσιο σχολείο). Μέσα από την περιγραφή της πραγματικότητας εύκολα μπορούμε να  συμπεράνουμε οτι  ο σκοπός εισαγωγής του διαγωνισμού ΑΣΕΠ ήταν να μετακυλήσει τις ευθύνες του κράτους  στους εκπαιδευτικους για την μη ορθολογική διαχείριση του συστήματος εισαγωγής στα πανεπιστήμια,  το φαινόμενο  με τη σειρά του οδηγεί στην ανεργία των εκπαιδευτικών και στην υποβάθμιση της ποιότητας της παρεχόμενης από το κράτος εκπαίδευσης.
Ταυτόχρονα, σε όλες τις μελέτες το βασικό κοινό στοιχείο είναι ότι ο διαγωνισμός απέτυχε, η εφαρμοζόμενη πολιτική δημιούργησε μια σειρά από «παράνομα και σκοτεινά φαινόμενα», που με τη σειρά τους δημιούργησαν μεγάλα προβλήματα τόσο στο εκπαιδευτικό σύστημα όσο και σε χιλιάδες εκπαιδευτικούς. H εντύπωση που δίνεται με όσα κατά καιρούς είδαν το φως της δημοσιότητας είναι ότι το αποτέλεσμα του διαγωνισμού είναι εξ αρχής καθορισμένο. Το γεγονός ότι λειτουργούν ιδιωτικά φροντιστήρια, οργανώνονται από ιδιώτες προγράμματα τα οποία και διαφημίζονται σε εφημερίδες και site ενώ σύμφωνα με το νόμο 2190/1994 άρθρο 15 παρ 8 απαγορεύεται η λειτουργία τους και το γραφείο επιθεώρησης του ΑΣΕΠ δεν παρεμβαίνει για τον έλεγχο και την τήρηση της τάξης φανερώνει το μέγεθος του προβλήματος.

Επιπλέον, ο γραπτός διαγωνισμός του ΑΣΕΠ για τους εκπαιδευτικούς έχει μια σειρά από σοβαρά μειονεκτήματα όπως:
*Υπάρχουν σοβαρές δημόσιες καταγγελίες που φανερώνουν ότι ο γραπτός διαγωνισμός του ΑΣΕΠ για τους εκπαιδευτικούς είναι διαβλητός. Από τα στοιχεία που υπάρχουν προκύπτει ότι είναι διαγωνισμός κατάταξης, οι εξετάσεις δεν διεξάγονται επί ίσις όροις.
* Είναι απόλυτα σίγουρο ότι η 7μελης επιτροπή των εξετάσεων δεν καθορίζει τα θέματα, όπως επίσης κανένας δεν γνωρίζει ποιοι αποτελούν τις υποεπιτροπές που καθορίζουν τα θέματα και πως επιλέγονται αυτές οι επιτροπές ( είναι γνωστό ότι σε κάθε κλάδο τα θέματα είναι διαφορετικά).
*Είναι γνωστό σε όλους ότι υπάρχει έλλειψη διδασκαλίας της παιδαγωγικής- διδακτικής σε όλες τις ειδικότητες κατά τη διάρκεια των σπουδών, επίσης υπάρχει αδυναμία συγκεκριμένου προσδιορισμού της ύλης στην παιδαγωγική-διδακτική, ενώ δεν επιβάλετε από καμιά κανονιστικού χαρακτήρα διάταξη παραπομπή σε βιβλιογραφικές πηγές.
*ο χρόνος ανάπτυξης – απάντησης ( έχει καθοριστεί σε 4 ώρες) των θεμάτων δεν είναι επαρκής.
* Μέχρι σήμερα μόνο η επιτροπή του διαγωνισμού γνωρίζει ποιοι αξιολογούν τα γραπτά, ενώ είναι σίγουρο ότι υπάρχει και υποκειμενική αξιολόγηση της διδακτικής, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες δεν διενεργείται πάντοτε από άρτια καταρτισμένους βαθμολογητές. Επίσης κανένας δεν δεσμεύει την αξιολογική κρίση των βαθμολογητών. Έτσι η βαθμολόγηση δεν είναι ούτε ομοιόμορφη, ούτε αντικειμενική,  δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια πρόσληψης των βαθμολογητών, δεν έχει την ευθύνη της διόρθωσης το ΑΣΕΠ. 

*Έχουν παρατηρηθεί- διαπιστωθεί σε όλους τους διαγωνισμούς φαινόμενα ασάφειας στη διατύπωση των ερωτημάτων στο γνωστικό αντικείμενο. Πάντα μέχρι τώρα φαίνεται ότι υπάρχει προχειρότητα στην προετοιμασία και τη διεξαγωγή του διαγωνισμού, τα στοιχεία αυτά επαληθεύονται στην πράξη είτε με χρονικές καθυστερήσεις στην παράδοση των θεμάτων( εδώ υπάρχουν ερωτηματικά για το κατά πόσο στα κατά τόπους σχολεία υπάρχει η τήρηση του αδιάβλητου των εξετάσεων). Στον προτελευταίο και στον τελευταίο διαγωνισμό υπήρχαν πολλές αμφιλεγόμενες ερωτήσεις και απαντήσεις. Πχ. Στους μαθηματικούς ανακοινώθηκε λίγες μέρες πριν από το διαγωνισμό ότι στο γνωστικό αντικείμενο δε θα εξεταστούν αποκλειστικά σε ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, αλλά και σε ερωτήσεις ανάπτυξης στη θεωρία. Στους Φυσικούς τα θέματα ήταν ιδιαίτερα αυξημένης δυσκολίας και επιπέδου. Αυτό έγινε στις ερωτήσεις εκείνες που αφορούσαν τα 3 εκτός της ειδικότητας μαθήματα. Στους Φιλόλογους πολλές ερωτήσεις ήταν «εκτός ύλης». Στη φυσική αγωγή αρκετές ερωτήσεις ήταν «εκτός ύλης», επίσης σε αρκετά ζητήματα δόθηκαν λάθος απαντήσεις για σωστές.
* Με το γραπτό διαγωνισμό του ΑΣΕΠ είναι φανερό ότι ούτε οι εκπαιδευτικοί έγιναν καλύτεροι, ούτε το εκπαιδευτικό σύστημα αναβαθμίστηκε, αλλά ούτε και τα πανεπιστήμια βγάζουν καλύτερους επιστήμονες, αντιθέτως υποβαθμίζονται συνεχώς τόσο η δευτεροβάθμια εκπαίδευση όσο και οι σπουδές στο πανεπιστήμιο. Επίσης είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι μόνο αν υπάρχει ουσιαστική παιδαγωγική και διδακτική κατάρτιση αλλά και διαρκής επιμόρφωση θα γίνει καλύτερος ο εκπαιδευτικός.
* Η βίαιη εισαγωγή του διαγωνισμού δημιούργησε σοβαρά επαγγελματικά προβλήματα σε χιλιάδες εγγεγραμμένους στην επετηρίδα που περίμεναν χρόνια να διοριστούν και ήταν λίγο πριν το διορισμό. Όλοι αυτοί βρέθηκαν ξαφνικά στον «επαγγελματικό και κοινωνικό καιάδα» χωρίς να είναι δική τους ευθύνη.
* Κανένας υποψήφιος δεν μπορεί να ζήτηση αναβαθμολόγηση, αλλά ούτε και ανεξάρτητη αναβαθμολόγηση στο γραπτό του. Για την κρίση των γραπτών αποκλειστικός αρμόδιοι είναι οι βαθμολογητές και οι αναβαθμολογητές για την κρίση των οποίων δεν προβλέπεται δυνατότητα ελέγχου και περαιτέρω αναβαθμολόγησης. Την όλη διαδικασία καλύπτει «πέπλο μυστηρίου». Ταυτόχρονα δεν δίνονται στη δημοσιότητα οι οδηγίες διόρθωσης, αλλά ούτε και οι γραπτές απαντήσεις του γραπτού δοκιμίου. Δηλαδή, δεν υπάρχει επαρκής και κατάλληλα προσαρμοσμένη πληροφόρηση (αυτό είναι αντισυνταγματικό, άρθρο 5Α του συντάγματος)
*Το συμβούλιο της επικρατείας με την αρ. 286/2007 απόφαση έκρινε ότι η αρνητική βαθμολόγηση των εσφαλμένων απαντήσεων επί των ερωτημάτων πολλαπλών επιλογών του διαγωνισμού ΑΣΕΠ δεν είναι νόμιμη. Το ΑΣΕΠ όμως συνεχίζει την αρνητική βαθμολόγηση στα ερωτήματα πολλαπλών επιλογών.
*Αρκετοί υποψήφιοι εκπαιδευτικοί είναι επιτυχόντες στο διαγωνισμό τουλάχιστον 4 φορές, (οι επιτυχόντες ως γνωστό δεν διορίζονται), κάποιοι έχουν φτάσει παραπάνω από 2-3 φορές λίγο πριν τη «γραμμή διορισμού» χωρίς όμως να καταφέρουν να διοριστούν. Όλοι αυτοί είναι άχρηστοι; Χιλιάδες αδιόριστοι εκπαιδευτικοί με τον τρόπο αυτό έχουν οδηγηθεί σε μόνιμη εργασιακή ανασφάλεια.
*Είναι παγκοσμίως αποδεκτό ότι κάθε σύστημα διορισμών πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της τρέχουσας πραγματικότητας, πάντα με πλήρη αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων και των προσόντων των υποψήφιων εκπαιδευτικών. Ο διαγωνισμός του ΑΣΕΠ με την τετράωρη και πρόχειρη διαδικασία των γραπτών εξετάσεων είναι φανερό ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτή την ανάγκη. Συνεπώς ο γραπτός διαγωνισμός του ΑΣΕΠ δεν αξιοποιεί επαρκώς τα προσόντα των υποψηφίων εκπαιδευτικών.
*Σήμερα είναι φανερό σε όλους ότι, το ελληνικό δημόσιο σχολείο δεν έγινε, αλλά ούτε και μπορεί να γίνει καλύτερο με τον πρόχειρο και φροντιστηριακού τύπου διαγωνισμό πριν την είσοδο του εκπαιδευτικού στην εκπαίδευση και χωρίς ?έλεγχο γνώσης? για πάντα μετά. Το «πνεύμα της εποχής» και η συνεχής αλλαγή των επιστημονικών γνώσεων επιβάλουν και απαιτούν διαφορετική προσέγγιση, βασισμένη, τόσο σε επιστημονικά δεδομένα, όσο και στις πραγματικές ανάγκες του εκπαιδευτικού συστήματος και των εκπαιδευτικών.
*Εκτος ομως αυτων, επιτρέπεται  ένα σοβαρό κράτος  να δίνει πτυχία χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα;

Ολα τα ανωτέρω θέματα  μας  κανουν να αναρωτηθούμε αλλά και  μας δίνουν το δικαίωμα να πούμε  ότι, ο γραπτός διαγωνισμός του ΑΣΕΠ για τους εκπαιδευτικούς πρέπει να καταργηθεί άμεσα.
Κατά τη γνώμη μου για να αντιμετωπιστεί η δυσμενής αυτή κατάσταση χρειάζεται να θεσμοθετηθεί, από την αρχή, ένα νέο σύστημα πρόσληψης, χωρίς διαμεσολαβητές, με βάση το χρόνο κτήσης πτυχίου και την προϋπηρεσία καταρχήν, ώστε έτσι να δικαιωθούν και οι χιλιάδες ωρομίσθιοι και αναπληρωτές που προσφέρουν υπηρεσίες για πάνω από 8 χρόνια με καθεστώς μερικής απασχόλησης στο δημόσιο σχολείο. Εν συνεχεία είναι απαραίτητο να δοθεί αξία στην αξία του πτυχίου, για το λόγο αυτό θα πρέπει να υπολογίζεται και ο βαθμός του πτυχίου, τα μεταπτυχιακά, κτλ συναφή αντικειμενικά και κοινά για όλους δεδομένα. Μια τέτοια αλλαγή είναι σίγουρο θα συμβάλει και στην περαιτέρω αναβάθμιση των πανεπιστημιακών σπουδών.